1. ROAS là gì? (Return On Ad Spend)
ROAS là viết tắt của Return On Ad Spend, nghĩa là Tỷ lệ hoàn vốn chi tiêu quảng cáo. Đây là chỉ số đo lường trực tiếp mức độ hiệu quả của chi phí quảng cáo trong việc tạo ra doanh thu.
Công thức:
ROAS= Tổng Doanh thu quảng cáo/Tổng Chi Phí Quảng cáo×100%
Đơn vị: Thường được biểu thị bằng %, hoặc một tỷ lệ (ví dụ: ROAS = 400 % hay ROAS = 4:1).
Ví dụ:
Bạn chi 10 triệu VNĐ cho quảng cáo Shopee, và quảng cáo đó tạo ra 40 triệu VNĐ doanh thu.
ROAS=40.000.000/10.000.000×100%=400% (hoặc 4:1)
Điều này có nghĩa là mỗi 1 đồng chi cho quảng cáo, bạn thu về 4 đồng doanh thu.

Ưu điểm:
- Đo lường trực tiếp hiệu quả của chi tiêu quảng cáo.
- Dễ tính toán và theo dõi trong các nền tảng quảng cáo (Shopee Ads cung cấp trực tiếp chỉ số này).
- Giúp tối ưu hóa ngân sách quảng cáo giữa các chiến dịch, nhóm quảng cáo hoặc từ khóa.
Nhược điểm:
- Không phản ánh lợi nhuận ròng: ROAS chỉ tập trung vào doanh thu mà bỏ qua các chi phí khác như giá vốn, phí sàn, chi phí vận hành. Một ROAS cao không đảm bảo bạn có lợi nhuận.
- Chỉ tập trung vào hiệu quả ngắn hạn của chi tiêu quảng cáo.
2. ROI là gì? (Return On Investment)
ROI là viết tắt của Return On Investment, nghĩa là Tỷ suất hoàn vốn đầu tư. Đây là một chỉ số tài chính tổng quát hơn, đo lường lợi nhuận ròng thu được từ tổng số tiền đầu tư vào một dự án, chiến dịch hoặc hoạt động kinh doanh.
Công thức:
ROI= (Doanh thu – Tổng chi phí)/Tổng chi phí ×100%
Tổng chi phí ở đây bao gồm tất cả các chi phí liên quan: giá vốn sản phẩm, chi phí quảng cáo, phí sàn, chi phí vận hành, chi phí đóng gói, nhân sự, v.v.
Đơn vị: Luôn là %.
Ví dụ:
Bạn đầu tư tổng cộng 20 triệu VNĐ (gồm 10 triệu quảng cáo, 5 triệu giá vốn, 3 triệu phí sàn, 2 triệu vận hành) và thu về 40 triệu VNĐ doanh thu.
ROI=(40.000.000−20.000.000)/20.000.000 ×100%=100%
Điều này có nghĩa là mỗi 1 đồng đầu tư, bạn thu về 1 đồng lợi nhuận.

Ưu điểm:
- Phản ánh lợi nhuận ròng: ROI là chỉ số duy nhất trong nhóm này cho biết bạn thực sự kiếm được bao nhiêu tiền sau khi đã trừ đi tất cả các chi phí.
- Cung cấp cái nhìn tổng thể về hiệu quả tài chính của một khoản đầu tư.
- Giúp so sánh hiệu quả giữa các loại hình đầu tư khác nhau (quảng cáo, cải tiến sản phẩm, mở rộng kho bãi, v.v.).
Nhược điểm:
- Khó tính toán chính xác hơn vì đòi hỏi phải thu thập đầy đủ tất cả các loại chi phí liên quan.
- Không phải lúc nào cũng được cung cấp trực tiếp bởi các nền tảng quảng cáo.
3. ACOS là gì? (Advertising Cost of Sale)
ACOS là viết tắt của Advertising Cost of Sale, nghĩa là Chi phí quảng cáo trên doanh thu. Đây là chỉ số phổ biến trong quảng cáo thương mại điện tử, đặc biệt là trên Amazon và một số nền tảng khác, cho biết tỷ lệ phần trăm doanh thu được chi cho quảng cáo.
Công thức:
ACOS= Tổng Chi phí Quảng cáo/Tổng Doanh thu từ Quảng cáo ×100%
Đơn vị: Luôn là %.
Ví dụ:
Bạn chi 10 triệu VNĐ cho quảng cáo và thu về 40 triệu VNĐ doanh thu.
ACOS=10.000.000/40.000.000×100%=25%
Điều này có nghĩa là 25 % doanh thu của bạn đến từ chi phí quảng cáo.
Mối quan hệ với ROAS: ACOS và ROAS là hai mặt của cùng một đồng xu.
- Nếu ROAS = 400 % (hay 4:1), thì ACOS = 1/4 = 25 %.
- Nếu ROAS = X, thì ACOS = 1/X.
- Nếu ACOS = Y, thì ROAS = 1/Y.

Ưu điểm:
- Dễ hiểu đối với người bán hàng, đặc biệt là những người quen thuộc với biên lợi nhuận. ACOS cho biết “phần trăm” doanh thu bị “ăn” bởi quảng cáo.
- Được cung cấp trực tiếp trên nhiều nền tảng quảng cáo.
Nhược điểm:
- Giống như ROAS, ACOS cũng không tính đến lợi nhuận ròng mà chỉ phản ánh chi phí quảng cáo trên doanh thu.
- Chỉ tập trung vào chi phí quảng cáo, không phản ánh tổng chi phí đầu tư.
4. CPA là gì? (Cost Per Acquisition / Cost Per Action)
CPA là viết tắt của Cost Per Acquisition (Chi phí trên mỗi lượt chuyển đổi) hoặc Cost Per Action (Chi phí trên mỗi hành động). Đây là chỉ số đo lường chi phí trung bình bạn phải trả để đạt được một hành động mong muốn cụ thể từ khách hàng. “Hành động” này có thể là:
- Một đơn hàng thành công (phổ biến nhất trong TMĐT).
- Một lượt đăng ký email.
- Một lượt tải ứng dụng.
- Một lượt điền form liên hệ.
Công thức:
CPA= Tổng chi phí quảng cáo/Tổng lượt chuyển đổi
Đơn vị: VNĐ (hoặc đơn vị tiền tệ khác).
Ví dụ:
Bạn chi 10 triệu VNĐ cho quảng cáo và có được 200 đơn hàng.
CPA= 10.000.000/200=50.000 VNĐ/đơn hàng
Điều này có nghĩa là bạn phải chi trung bình 50.000 VNĐ để có được một đơn hàng.

Ưu điểm:
- Rất trực tiếp và dễ hiểu về chi phí để có được một khách hàng hoặc một hành động cụ thể.
- Lý tưởng cho việc tối ưu hóa chiến dịch theo mục tiêu cụ thể (ví dụ: tôi muốn có một đơn hàng với chi phí không quá X VNĐ).
- Giúp so sánh hiệu quả chi phí giữa các kênh để thu hút cùng một hành động.
Nhược điểm:
- Không tính đến giá trị của đơn hàng/chuyển đổi (một đơn hàng 10.000 VNĐ và một đơn hàng 1.000.000 VNĐ đều được tính là 1 chuyển đổi).
- Không trực tiếp phản ánh lợi nhuận ròng. Bạn cần biết biên lợi nhuận của sản phẩm để đánh giá CPA có “lời” hay không.
5. Bảng so sánh nhanh các chỉ số
| Chỉ số | Tên đầy đủ | Ý nghĩa | Công thức | Đơn vị | Điểm cốt lõi |
|---|---|---|---|---|---|
| ROAS | Return On Ad Spend | Doanh thu tạo ra trên mỗi đồng chi quảng cáo | Doanh thu / Chi phí QC | % hoặc tỷ lệ | Hiệu quả chi tiêu QC |
| ROI | Return On Investment | Lợi nhuận ròng trên tổng đầu tư | (Doanh thu – Tổng chi phí) / Tổng chi phí | % | Lợi nhuận thực tế |
| ACOS | Advertising Cost of Sale | Tỷ lệ chi phí QC trên doanh thu | Chi phí QC / Doanh thu | % | Phần trăm doanh thu bị QC “ăn” |
| CPA | Cost Per Acquisition | Chi phí để có 1 hành động/chuyển đổi | Chi phí QC / Số chuyển đổi | Tiền tệ | Chi phí cho mỗi khách/đơn hàng |
6. Khi nào sử dụng từng chỉ số?
Sử dụng ROAS khi:
- Bạn muốn đánh giá nhanh hiệu quả tài chính của từng chiến dịch, nhóm quảng cáo hoặc từ khóa.
- Bạn cần phân bổ ngân sách quảng cáo giữa các sản phẩm hoặc chiến dịch khác nhau trên Shopee.
- Bạn muốn tăng doanh thu từ quảng cáo.
Sử dụng ROI khi:
- Bạn muốn biết bạn thực sự kiếm được bao nhiêu lợi nhuận từ toàn bộ hoạt động kinh doanh (hoặc một dự án lớn).
- Bạn cần chứng minh giá trị tài chính của hoạt động tiếp thị cho ban lãnh đạo hoặc nhà đầu tư.
- Bạn đang so sánh hiệu quả đầu tư giữa quảng cáo và các khoản đầu tư khác (ví dụ: nâng cấp kho bãi, phát triển sản phẩm mới).
Sử dụng ACOS khi:
- Bạn muốn theo dõi chi phí quảng cáo so với doanh thu một cách trực quan, đặc biệt nếu bạn quen thuộc với khái niệm biên lợi nhuận.
- Bạn cần kiểm soát tỷ lệ chi phí quảng cáo trên doanh thu ở một mức nhất định.
- Bạn muốn tối ưu hóa chiến dịch quảng cáo để đạt được một “ngưỡng chi phí cho phép”.
Sử dụng CPA khi:
- Bạn có một mục tiêu cụ thể là có được một hành động nhất định (ví dụ: một đơn hàng, một lượt đăng ký).
- Bạn muốn so sánh chi phí để có được một khách hàng/đơn hàng giữa các kênh hoặc chiến dịch khác nhau.
- Bạn cần kiểm soát chi phí trên mỗi chuyển đổi để đảm bảo hiệu quả.

7. Lời kết: Không chỉ số nào là “vua”
Không có một chỉ số nào là hoàn hảo hay là “vua” của mọi chỉ số. Để thực sự tối ưu hóa quảng cáo Shopee và đảm bảo lợi nhuận bền vững, bạn cần:
- Luôn bắt đầu với ROI: Vì cuối cùng, lợi nhuận ròng mới là điều quyết định sự thành công của doanh nghiệp bạn. Từ ROI, bạn sẽ xác định được ngưỡng ROAS/ACOS/CPA chấp nhận được để đạt được ROI mong muốn.
- Theo dõi ROAS và ACOS hàng ngày/tuần: Để nhanh chóng điều chỉnh các chiến dịch quảng cáo, phân bổ ngân sách.
- Theo dõi CPA: Để hiểu rõ chi phí thu hút khách hàng và tối ưu hóa số lượng chuyển đổi.
- Kết hợp các chỉ số: Ví dụ, một chiến dịch có ROAS cao nhưng CPA lại cao ngất ngưởng so với biên lợi nhuận của bạn thì vẫn cần được xem xét lại.
Việc hiểu và vận dụng linh hoạt các chỉ số này sẽ giúp bạn trở thành một nhà bán hàng thông thái, đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu và tối đa hóa lợi nhuận trên Shopee.
